skip to main
|
skip to sidebar
Anaksimenes ve Felsefesi
|
Anaksimenes ve Felsefesi |
Ustası Anaksimandros gibi, temel tözün sonsuz olması gereğini
savunmuştur. Ancak ona göre arkhe'nin, bir de ruhu (psykhe) vardır. Ruh
kavramını felsefeye ilk sokan düşünür olarak bilinen Anaksimenes'e (#
İ.Ö. 570-526) göre temel töz, havadır. Ruh havadır. Onun felsefe
alanındaki yeniliği ise, ilk kez olarak birlikten çokluğa geçiş süreci
üzerinde, varolan herşeyin havadan nasıl varlığa geldiğini açıklamaya
yoğunlaşmış olmasıdır. Birlikten çokluğa geçiş sürecini açıklarken,
dudaklarımızı birbirine yaklaştırıp avucumuza üflediğimiz zaman,
ağzımızdan çıkan havanın soğuk, ağzımızı fazlaca açıp, avucumuza
üflediğimiz zaman da, ağzımızdan çıkan havanın sıcak olması gözleminden
yararlanarak, sıkışma ve seyrekleşme kavramlarına ulaşmıştır. Ateş
süzülmüş / temizlenmiş havadır. Hava yoğunlaştığı anda, önce su olur.
Arkasından yoğunlaşma arttıkça toprak ve nihayet taş oluşur.
Anaksimenes’teki seyrekleşme ve sıkışma kavramları, birlikten çokluğa
geçiş sürecini açıklamaya yaradıktan başka, her tür niteliği, niceliğe
indirgeme girişimini temsil eder.
Anaksimenes, yukarda özetlenen görüşleri ile felsefeye, çok önemli iki soluk getirmiş bir düşünürdür;
1- Felsefî düşünceye ilk defa girdiğini söylediğimiz "ruh kavramı",
Anaksimenes'e göre insan vücuduna hayat veren, onu canlı ve ayakta, daha
da önemlisi bir arada tutan, cansız bir yığın hâline dönüşüp
dağılmasını önleyen nendir. Nasıl ki Evren’i kuşatan hava, onu ayakta
tutuyorsa, aynı şekilde içimizdeki nefes, aldığımız soluk olarak ruh da,
bize can verir. Buna göre, ruh insan varlığındaki hareket ve canlılık
ilkesidir.
2- Temel töz (arkhe) kavramından, diğer maddelerin nasıl oluştuğu
sualine mantıklı yanıtlar getirmeye çalışmıştır. Hava yoğunlaşması ile
gevşemesinin, diğer maddeleri ortaya çıkaran süreç olduğu görüşü, bu
alandaki ilk nicel teori olarak bilinmektedir.
Yorum Gönder
Bize Desteğinizi Yorum Yazarak İletebilirsiniz